بیش از3/1 گوشیهای همراه سراسر جهان را نوکیا تولید می کند تقریباً 60هزار نفر از کارمندان نوکیا در 120 کشور و 5 قاره پراکنده شده اند . ما در بررسی رقیبان امروزی نوکیا انضباط محسوسی می بینیم ، تمامی آنها با یک برنامه توسعه منظم شروع به تولید گوشی همراه میکنند اما نوکیا متفاوت با سایر شرکتها است و این طرح کاری را رد می کند .
این شرکت بیش از 100 سال کاغذ و چکمه های پلاستیکی تولید میکرده است و تنها از حدود 10سال قبل به سوی فن و تکنیک تلفن سوق داده شده است. حدود یک دهه پیش این احتمال می رفت که نوکیا از راس تجارت جهانی کنار برود این مطلب در تجارت تلفن مساله جدیدی بود و اریکسون (Ericsson) قصد تصاحب آنرا داشت اما نوکیا کنار نرفت و هم اکنون موقعیت آن حتی از اریکسون هم بهتر می باشد .

کاغذ به عنوان یک شروع
نوکیا در سال 1864 در فنلاند در حوالی رودخانه نوکیا بنا شد جنگلها ، رودخانه ها و دریاچه های فراوانی وجود داشت ، این مساله افتخار ملی فنلاند محسوب می شود . بنا براین تحت چنین شرایطی صنعت کاغذ روی کار آمد . فردریک آدستوم(Fredrik Idestam) مهندس فنلاندی یکی از تاجران این صنعت شد . متاسفانه او تجربه کافی در این زمینه تجاری را نداشت . بنابراین این تکنولوژی را از آلمانی ها فرا گرفت . او از یک کارخانه تولید کاغذ در آلمان دیدن کرد . مالک ان کارخانه این صنعت را برای مدت چند سالی توسعه و آنرا به عنوان یک راز بزرگ پنهان کرده بود . اما آدستوم کارگران را متقاعد به نشان دادن کارخانه کرد . آنها یک نمایشگاه واقعی را به مهندس فنلاندی ارائه کردند . زمانی که صاحب کارخانه این مساله را مشاهده کرد عاجز شد و مهمانش را بیرون کرد اما این مساله اهمیت نداشت زیرا آدستوم آنچه را که می خواست دیده بود .
زمانیکه آدستوم به فنلاند برگشت کارخانه تولید کاغذ خودش را بنا کرد . بعد از گذشت چند سال در سال 1867 او اختراعش یعنی خمیر چوب را در نمایشگاه چوب پاریس عرضه کرد ویک مدال برنز جایزه گرفت . بعد از این مساله همه نوکیا را می شناختند . بنابراین آدستوم به تمامی محصولات برچسب نوکیا زد . وزمانی که بعد از چند سال این شرکت شروع به ارائه محصولات جدیدی کرد آدستوم هنوز همین برچسب را روی همه محصولات می زد . بازاریان امروزی این ابتکار آدستوم را نیز به نظامنامه افزودند .
اما تمام عملکردهای آدستوم خیلی هم ابتکاری نبودند . زمانی که دامادش گستاف فوگلهوم (Gustaf Fogelholm) ( اودر سال 1895رئیس شرکت نوکیا شد ) تصمیم به راه اندازی شرکت تولید نیرو گرفت فردریک تنها مخالفش بود اما گستاف در برابر پدر زنش پیروز شد و اولین کارخانه تولید نیرو را در سال 1903 و دومین کارخانه اش را در سال 1913 بنا کرد .

کارخانه پلاستیک سازی :
تولیدات کارخانه پلاستیک سازی فنلاندی (FRW) سرآمد محصولات پلاستیکی فنلاند بودند روزی رییسان این کارخانه به خارج ازهلسینکی (Helsinki) رفتند . انها قصد داشتند کارخانه جدیدی در کنار همان رودخانه نوکیا نزدیک کارخانه نوکیا بسازاند.
در اغاز قرن 20 نوکیا به دنبال سهام دارانی میگشت . همسایه نوکیا ، FRW بزرگترین سهام دار آن شد . در طی جنگ جهانی تجارت کاغذ نوکیا افت زیادی کرد اما صنعت لاستیک سازی FRW پیشرفت زیادی داشت . تعدادی کاتالوگ قدیمی در دست می باشد ، این شرکت 250 مدل چکمه های پلاستیکی را به بازار عرضه کرده بود . امروزه کارخانه های بزرگ قادر به ارائه چنین اقسام مختلفی از یک نوع محصول نمی باشند . بنابر این شریک نوکیا اقتدار بیشتری کسب نمود و سهام های آنرا بدست آورد . نوکیا تنها قسمتی از یک شرکت بزرگ شد . در سال 1922 کارخانه کابل سازی فنلاندی به آنها ملحق شد . این مساله جالب است اما کاغذ و پلاستیک و کابل برق با همان برچسب نوکیا فروخته می شدند .
اما رئیسان هر سه شرکت مخالف یکی شدن شرکتها بودند . این پیوند فقط در سال 1967 ایجاد شد . یک پیمان ( گروه نوکیا ) در یک صنعت ، کاغذ پلاستیک و کابل . آخرین مورد و مهمترین بخش صنعت علم الکترونیک صنعتی بود .

جرقه های الکتریکی :
نوکیا با روسیه ارتباط کاملاٌ محسوسی داشت . بعد از جنگ جهانی دوم متحد آلمان یعنی فنلاند مجبور به پرداخت غرامت به اتحادیه جماهیر شوروی تا سال 1952 شد . این غرامتها شامل کابل های برقی بود که به وسیله کارخانه کابل سازی فنلاندی تولید می شدند . این شرکت مجبور بود دو برابر کابلی را که قادر به تولیدش بود را فراهم کند . تنها دلیل انجام این کار حس وظیفه و وطن پرستی این شرکت بود . بعداز پرداخت تمامی غرامتها، اتحادیه جماهیر شوروی اصلی ترین شریک گروه نوکیا شد . در میان دهه 60 نوکیا حدود 20% تولیداتش را به شوروی صادر می کرد . علی رغم نظرات مثبت در مورد شریک نوکیا جورن وسترلند ( Bjorn Westerland) رئیس جمهور تمام مدت حس بدی داشت او بیان می کرد : اگر روزی کرملین ( Kremlin) بگوید نه ما کل صنعتمان را از دست خواهیم داد . اما کسی مایل نبود این آینده نگری بدبینانه را بشنود .
در سال 1977 کاری کایرامو (Kari Kairamo) رئیس شرکت نوکیا شد . کایرامو در همکاریش با آمریکا تجربه زیادی کسب کرده بود و بر خلاف پیشینیانش به اتحادیه شوروی تکیه نکرد او کاملاً غربی بود . او مایل بود مسائل را در طی جلسات غیر رسمی به صورت کاملاً اتفاقی اداره کند و ارتباطات شخصی برایش بسیار حائز اهمیت بودند . اودر مقایسه با پیشینیانش در میان جمع مهربانتر بود .در طی دوره او بر روی تولید نیرو والکترونیک تاکید بیشتری می شد .
الکترونیک مصرفی اصلی ترین حرفه شرکت نوکیا در سال 1987 بود کایرامو تلاش زیادی برای بین المللی کردن شرکت نمود و توجه اش به سمت اروپا متمرکز شد . نوکیا در دوره ریاست کایرامو چند محصول بزرگ ( تلویزیون و کامپیوتر ) تولید کرد که به هر حال در زمان تولید احتمال خطر کردن هم وجود داشت .
در سال 1986 کایرامو با ارائه دفترچه های جدید راهنمای داخلی که خودش مسئول آن بود در سرپرستی این صنف تغییری ایجاد کرد . او مدیری دلسوز و خوش برخورد بود که به ارتباط برقرار کردن با دیگران علاقه داشت . به هر حال از اقتدار زیاد او در سال 1988 یعنی زمانیکه نوکیا به علت عدم تولید و موارد کاری مختلف به سمت رکود مالی می رفت کاسته شد .

مدیر کنونی نوکیا :
در سال 1986 کایرامو جورما اولیلا (Jorma Ollila) را به عنوان مدیر اجرایی جدید نوکیا منصوب نمود . اولیلا در سالهای 1986 تا 1989 سمت معاونت رئیس را به عهده داشت . بعد از این دوره او به عنوان مدیر بخش گوشی همراه مشغول به کار شد . او در سال 1992 مدیر اجرایی نوکیا شد .
در سال 1981 نوکیا با مدیریت کایرامو استاندارد NMT گوشی همراه را ارائه کرد که در روسیه و اروپای شمالی بسیار مورد توجه واقع شد . در سال 1987 نوکیا تولید اولین گوشی NMT (Mobira City man) را آغاز نمود .
گام بعدی راه اندازی شبکه GSM بود . در سال 1989 نوکیا اولین شبکه GSM را به شرکت فنلاندی رادیو لینجا (Radio Linja) فرستاد . رئیس جمهور فنلاند در سال 1991 اولین تماس GSM را برقرار کرد . نوکیا در سال 1992نسلهای قبل تمامی گوشیهای GSM جدید خودش را چنین معرفی نمود : نوکیا 1011
بنابراین تجارت اصلی نوکیا تولید گوشیهای همراه شد و همانطور که قبلاً ذکر نمودیم جرما اولیلا به عنوان مدیر اجرایی آن منصوب شد .
نیازی به توضیح زیادی در مورد گوشیهای نوکیا نمی باشد این گوشیها محبوب ترین گوشیها در تمام دنیا می باشند . نوکیا تنها در ایالت متحده بعد از موتورولا (Motorola) دومین جایگاه را به خود اختصاص داد . اما این مساله اهمیت چندانی ندارد زیرا نوکیا امروزه 38% از بازار جهانی گوشی تلفن همراه را در اختیار دارد .
تولیدات نوکیا تنها به گوشیهای همراه ختم نمی شوند : اکثر محصولاتش به همراه یکسری وسایل اضافی می با شند . نوکیا اولین شرکتی بود که چنین قطعات طراحی شده را به عنوان قابهای قابل تعویض ارائه می کرد تولید کنندگان دیگر بعد از نوکیا اقدام به این کار کردند . همچنین این شرکت دارای نوع آوری ها ی دیگری نیز می باشد برای مثال آخرین نوع آوری آن 5140 اولین گوشی GSM با قابلیت صحبت کردن تنها با یک حرکت است .
بنابراین حقیقتاً نوکیا در راس ارتباطات تلفنی قرار داشت و حضور آن در بازار همچنان پررنگتر می شد . نمیتوان چنین پیشن بینی کرد که این موقعیت در آینده ثابت بماند اما هم اکنون چنین به نظر می رسد که نوکیا توانایی جذب درصد بیشتری از بازار را دارد . اما متاسفانه هیچکس نمی داند که چنین خواهد شد یا نه؟